Rủi ro chuỗi cung ứng khoáng sản thiết yếu gia tăng mạnh

Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) trong báo cáo mới nhất công bố vào thứ Tư tuần này đã cảnh báo rằng, cùng với sự tập trung cao độ của thị trường khoáng sản quan trọng và các biện pháp hạn chế xuất khẩu ngày càng mở rộng, quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu đang phải đối mặt với rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng chưa từng có.

Giai đoạn tinh chế quá tập trung, chuỗi cung ứng cực kỳ mong manh
IEA chỉ ra rằng, mặc dù nhu cầu khoáng sản quan trọng được thúc đẩy bởi sự phát triển nhanh chóng của xe điện, năng lượng tái tạo, lưới điện và công nghệ lưu trữ, nhưng cấu trúc ngành hiện tại phụ thuộc rất nhiều vào một số ít các doanh nghiệp chủ đạo, đặc biệt là trong giai đoạn tinh chế. Tính đến nay, thị phần của ba nhà cung cấp nguyên liệu tinh chế hàng đầu thế giới chiếm tới 82% và dự kiến đến năm 2035, con số này cũng chỉ giảm nhẹ, mức độ tập trung thị trường vẫn rất cao.

Giám đốc IEA Fatih Birol nhấn mạnh, ngay cả trong bối cảnh dường như có nguồn cung dồi dào, ngành này vẫn rất dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết cực đoan, gián đoạn kỹ thuật hoặc xung đột địa chính trị. "Một khi chuỗi cung có một khâu bị gián đoạn, có thể gây ra phản ứng dây chuyền như chi phí tăng vọt, sự suy giảm khả năng cạnh tranh công nghiệp," ông cảnh báo.

Xuất khẩu bị hạn chế cộng với xu hướng tập trung, rủi ro toàn cầu tăng cao
Báo cáo IEA đặc biệt chỉ ra rằng với ngày càng nhiều quốc gia thực hiện các chính sách hạn chế xuất khẩu đối với các khoáng sản quan trọng, an toàn về nguồn cung khoáng sản toàn cầu đang đối mặt với thách thức đáng kể. Khâu khai thác cũng cho thấy xu hướng tương tự: Dự kiến sự đa dạng của nguồn cung các khoáng sản như đồng, niken và coban sẽ tiếp tục giảm; mặc dù mức độ tập trung khai thác của lithium, graphite và đất hiếm có thể giảm nhẹ, nhưng toàn ngành vẫn phụ thuộc nhiều vào số lượng hạn chế nhà phát triển tài nguyên.

Khoảng cách cung cầu dự án đồng có thể đạt 30%, triển vọng lithium tương đối lạc quan
Dữ liệu từ IEA cho thấy, nếu không có biện pháp cải thiện cấu trúc cung cấp, thị trường đồng toàn cầu có thể đối mặt với khoảng trống cung cấp lên tới 30% vào năm 2035. Những rủi ro này chủ yếu đến từ sự suy giảm chất lượng quặng, chi phí đầu tư tăng, phát hiện nguồn tài nguyên mới hạn chế và chu kỳ phát triển kéo dài. Ngược lại, lithium là vật liệu cốt lõi cho chuyển đổi năng lượng, dự trữ dự án phát triển của nó tương đối đầy đủ, tuy ngắn hạn có nguy cơ căng thẳng, nhưng triển vọng cung cầu tổng thể tốt hơn so với đồng.

IEA kêu gọi các chính phủ và doanh nghiệp tăng cường tính đàn hồi của chuỗi cung ứng, thúc đẩy đa dạng hóa đầu tư vào các khoáng sản quan trọng, và cải thiện quy trình phê duyệt và phát triển dự án, nhằm tránh các nút thắt nguyên liệu nghiêm trọng trong tương lai, ảnh hưởng đến quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu.

Thị trường có nhiều rủi ro và việc đầu tư cần phải thận trọng. Bài viết này không phải là lời khuyên đầu tư. Nhà đầu tư cần cân nhắc tình hình tài chính cá nhân hoặc nhu cầu của bản thân. Nhà đầu tư nên thực hiện cân nhắc, xem xét liệu rằng bất kỳ ý kiến, quan điểm hoặc kết luận nào trong bài viết này có phù hợp với hoàn cảnh cụ thể của bạn hay không. Việc chưa chọn danh mục đầu tư phù hợp là điều cần thiết và hạn chế rủi cho cho bạn.